………Εμε νιούντε ΤΣΑΚΩΝΙΚΑ…….
Τίτιντα τσαι Πέφτα 17–18 του Νοέμπρη 2021: Α Τσακωνοπαρέα …
Το στεφάνουμα, ταρ Ελένη Μάνου
Όλοι οι καλεστοί τθον άγιε εινι αντεχουμένοι τον Ησαϊα. Είνι κειράζουντε τα νύιθη έτρου για να γελήνωι, άμα ένι κίνα το κρασί, νή νάκια όνι κίνα νι, πάλε είνι αούντε, ορί τθαν τσέα ν’ένι κατακίνα, όρεγι ένι ποία τα σιγανοπαπαϊδία. Ο παπά, ο κουμπάρε, τσαί παραμαλίς ο γαμπρέ ένι ερέχου τον εμπεά σι από του θίλοι σι. Το ζακόνι έκι να ξεζίχωϊ κουφέτα, νύγδαα τσαί καρούμπαλα. Αμα ναϊθεί το μυστήριε τθα Γαστένιτσα οι συντζενήδε είνι ασπασκουμένοι τα στέφανα τσαί είνι ξεζhίχουντε τθο δίσκο του παπά παράδε, πρώτα ο νονέ, πφη ένι τσαί ο κουμπάρε, απέ οι γονίε τσαί όλοι οι άλλοι καλεστοί. Απέ ο νονέ ένι αξιούκχου τον γαμπρέ, ν’ένι ατθαϊχου τσεί βολέ φωνιάντου μαζί με του καλεστοί άξιε, άξιε!!! Το ίιδε ένι γινούμενε με τον νονέ από κάπε άλλε συντζενή μετά το αξίουμα του γαμπρού. Τσαί οι δύου θα τάτσωει κάτσι, ο γαμπρέ θα τάτσει ένα τραπέζι νή ότσι άλλιου, το ίιδε τσαί κουμπάρε τθον άντρωπο πφη θα νι ατθαϊσει, ένα τραπέζι έκι το πιο συνηθιστέ. Οι συντζενήδε πλέα είνι ευτσηκχουμένοι τθου νιογάμπροι τσαί είνι μπαήντε τάτσου από τον άγιε να κιάσωι το χορέ. Άοτε ο χορέ έκι σταλικχούμενε τθαν άωνα. Οι συντζενήδε τα νύιθη είνι χορέγγουντε τον γαμπρέ τσαί του γαμπρού τα νύιθη. Το πρώκιου τραγούιδι πφη θα νιαϊθεί μετά το στεφάνουμα ένι:
« Σήμερα λάμπει ο ουρανός, σήμερα λάμπει η μέρα,
σήμερα στεφανώνεται ο νιός ή ο αητός την περιστέρα,
με το βαγγέλιο της Βλαχιάς, με το Χριστό της Πόλης…»
Άμα ο τσαιρέ έκι καλέ ο χορέ τθον άγιε νή τθο ίσιμα, έκι ίκχου νία δύ ούρε. Απέ απουρτέσε τα βιολία, το καμπζί με το δίσκο με τα στέφανα τσαί τα κουφέτα, οι αμπάδε, το νιο αντρόγυνε τσαί ο κόσμο είνι έγγουντε τθαν τσέα του γαμπρού αλλά όχι από ταν ίιδε πορεία πφη εζάκαει τθον άγιε.
Καλέ ξημέρουμα θιλενάδε τσαί θίλοι μι. Ένι έγγα να προάβου να ν’άρου κουφέτα από το δίσκο.
Έμε ΝΙΟΥΝΤΕ ΤΣΑΚΩΝΙΚΑ.
Όλοι οι καλεσμένοι στην εκκλησία περιμένουν τον Ησαϊα. Πειράζουν τη νύφη έτσι για ναγελάνε, αν πίνει το κρασί, ή αν δεν το πίνει , πάλι λένε, να στο σπίτι το πίνει και το καλοπίνει, εδώ κάμει τη σιγανοπαπαδιά. Ο παπάς, ο κουμπάρος, και κυρίως ο γαμπρός βρίσκουν τον μπελά τους από τους φίλους τους. Το έθιμο είναι να ρίχνουν κουφέτα, αμύγδαλα και κυπαρισσόμηλα. Όταν γίνει το μυστήριο στην Καστάνιτσα οι συγγενείς ασπάζονται τα στέφανα και ρίχνουν στο δίσκο του παπά χρήματα, πρώτα ο νονός, που είναι και ο κουμπάρος, μετά οι γονείς και όλοι οι άλλοι καλεσμένοι. Μετά ο νονός αξιώνει τον γαμπρό, τον σηκώνει τρεις φορές φωνάζοντας μαζί με τους καλεσμένους άξιος άξιος!!! Το ίδιο γίνεται με τον νονό από κάποιο άλλο συγγενή μετά το αξίωμα του γαμπρού. Και οι δυο θα τάξουν κάτι, ο γαμπρός θα τάξει ένα τραπέζι ή οτιδήποτε άλλο, το ίδιο και ο κουμπάρος στον ανθρώπου που θα τον σηκώσει, ένα τραπέζι ήταν το πιοσυνηθισμένο. Οι συγγενείς πλέον εύχονταν στους νιόγαμπρους και έβγαιναν έξω από την εκκλησία να πιάσουν το χορό. Άλλοτε ο χορός στηνόταν στο αλώνι. Οι συγγενείς της νύφης χόρευαν τον γαμπρό και του γαμπρού τη νύφη. Το πρώτο τραγούδι που θα ακουστεί μετά το στεφάνωνα είναι :
« Σήμερα λάμπει ο ουρανός, σήμερα λάμπει η μέρα,
σήμερα στεφανώνεται ο νιός ή ο αητός την περιστερά,
με το βαγγέλιο της Βλαχιάς, με το Χριστό της Πόλης…»
Αν ο καίρος ήταν καλός ο χορός στην εκκλησία ή στην πλατεία, κραοτύσε μια δυο ώρες. Μετά μπροστά τα όργανα , το παιδί με το δίσκο με τα στέφανα και τα κουφέτα, οι λαμπάδες, το νέο αντρόγυνο και ο κόσμος πήγαινα στο σπίτι του γαμπρού αλλά όχι από τον ίδιο δρόμο που πήγαν στην εκκλησία.
Καλό ξημέρωμα φιλενάδες και φίλοι μου. Πάω να προλάβω να πάρω κουφέτα από το δίσκο.
ΜΙΛΑΜΕ ΤΣΑΚΩΝΙΚΑ.